Potrzeba pielęgnacji i ochrony betonu w okresie dojrzewania Sposoby pielęgnacji i ochrony betonu Założenia dla prawidłowej pielęgnacji i ochrony betonu Pielęgnacja wilgotnościowa betonu Pozostawienie betonu w deskowaniach Nawilżanie powierzchni betonu Poprzez systematyczne zraszanie Nawilżanie powierzchni betonu Poprzez zraszanie i zatrzymanie wody przy pomocy włóknin Zalewanie całej powierzchni betonu wodą i stałe utrzymywanie warstwy wody Pokrycie powierzchni preparatami błonotwórczymi Pokrycie lub osłona arkuszami (pasmami) folii PE owinięcie elementów folią rozciągliwą stretch owinięcie elementów folią bąbelkową Zalecenia dotyczące pielęgnacji wilgotnościowej prefabrykatów Pielęgnacja wewnętrzna Pielęgnacja wilgotnościowa naturalna Pielęgnacja i ochrona termiczna Ochrona dojrzewającego betonu Założenia projektowe Podejście do mrozoodporności betonu Podejście do wodoszczelności betonu Wady i uszkodzenia spowodowane brakiem pielęgnacji i ochrony młodego betonu Potrzeba pielęgnacji Czas trwania pielęgnacji Założenia do ustalania czasu pielęgnacji betonu ogólne założenia dotyczące pielęgnacji wilgotnościowej konstrukcji betonowych Założenia dotyczące pielęgnacji wilgotnościowej prefabrykatów Czas trwania pielęgnacji Dobór klasy pielęgnacji Wymogi specjalne dotyczące pielęgnacji wybranych konstrukcji Beton konstrukcyjny w drogowym obiekcie in4znierskim Nawierzchnie z betonu cementowego Nawierzchnie z betonu wałowanego Zbiorniki betonowe oczyszczalni wody i ścieków Założenia dla pielęgnacji termicznej betonu Założenia dla temperatury wbudowywanego betonu w konstrukcję Założenia dla temperatury dojrzewającego betonu w konstrukcji Betonowanie w okresie zimowym ogólne podejście do zapewnienia właściwych warunków dojrzewania betonu w okresie zimowym LZL Dobór składników mieszanki betonowej i przygotowanie właściwej receptury L24 Dobór metody zapewnienia wymaganych warunków temperaturowych w czasie dojrzewania betonu Betonowanie i pielę5nacja w okresie upalnym Pielęgnacja termiczna elementów masywnych Dojrzałość betonu - definicja Przydatność funkcji dojrzałości Wymogi normowe dotyczące rozwoju wytrzymałości betonu Wymogi normowe dotyczące wytrzymałości betonu w operacjach technologicznych Szacowanie wytrzymałości dojrzewającego betonu z użyciem funkcji dojrzałości ograniczenia stosowania metody funkcji dojrzałości Pielęgnacja próbek betonu do badań Założenia ogólne dla pielęgnacji próbek betonu do badań Szczegółowe wymagania d1a pielęgnacji próbek betonowych do badań Wytrzymałość betonu Gęstość betonu Głębokość penetracji wody pod ciśnieniem Mrozoodporność Badanie odporności betonu na działanie mrozu Badanie odporności betonu na cykIiczne zamrażanie-odmrażanie w obecności soli odladzających oznaczanie odporności betonu na wnikanie chlorków w warunkach jednokierunkowej dyfuzji Wyznaczanie siecznego modułu sprężystości przy ściskaniu Wymagania dla pielęgnacji próbek betonu do badań w ramach oceny identyczności Próba do badań dojrzewające w warunkach zbliżonych do warunków Wymogi dotyczące dokumentacji robót betonowych dojrzewania betonu w konstrukcji Próbki do badań betonu prefabrykatów Schemat planowania pielęgnacji Dziennik pielęgnacji Arkusz kontrolny przebiegu pielęgnacji.

Marek Gaidkki CEMENTY Cementy w betonie 2.1.Rodzaje cementów 2.2.1.Cementy powszechnego użytku 2.2.2.Produkcja cementów powszechnego użytku w Polsce 2.2.3.Oznaczenia cementów powszechnego użytku i cementów specjalnych 2.2.4.Symbolika używana w chemii cementu 2.2.5.Klinkier portlandzki (K) Glinian trójwapniowy 2.2.6.Granulowany żużel wielkopiecowy (S) 2.2.7.Popioły lotne (V, W) 2.2.8.Wapień (L, LL) 2.2.9.Pozostałe składniki główne cementów powszechnego użytku 2.2.10.Składniki drugorzędne cementów powszechnego użytku 2.2.11.Dodatki 2.2.12.Regulatory czasu wiązania cementów powszechnego użytku 2.3.Uziarnienie cementów 2.4.Hydratacja składników klinkieru portlandzkiego 2.4.1.Hydratacja C3S i f3-C2S 2.4.1.1.Mechanizm hydratacji 2.4.1.2.Produkty hydratacji C3S i p-C2S 2.4.2.Hydratacja C3A 2.4.2.1.Hydratacja C3A bez udziału obcych jonów 2.4.2.2.Hydratacja C3A w obecności obcych jonów 2.4.3.Hydratacja fazy glinożelazianowej 2.4.4.Ciepła hydratacji faz tworzących klinkier portlandzki 2.5.Hydratacja cementów powszechnego użytku 2.5.1.Hydratacja cementu portlandzkiego 2.5.1.1.Hydratacja cementu portlandzkiego w normalnej temperaturze 2.5.1.2.Hydratacja cementu portlandzkiego w podwyższonej temperaturze 2.5.1.3.Ciepło hydratacji cementów 2.5.2.Zaczyn cementowy 2.5.2.1.Mikrostruktura zaczynu cementowego 2.5.2.2.Wytrzymałość stwardniałego zaczynu cementu portlandzkiego 2.5.2.3.Zmiany objętości zaczynu cementowego 2.5.4.Granulowany żużel wielkopiecowy w zaczynie cementowym 2.5.5.Popiół lotny w zaczynie cementowym 2.5.6.Zmielony wapień w zaczynie cementowym 2.6.Cementy specjalne 2.6.1. Cementy specjalne stanowiące przedmiot normy PN-B 19707:2013-10 2.6.1.1.Cementy odporne na siarczany - HSR 2.6.1.2.Cementy niskoalkaliczne - NA 2.6.2.Cementy specjalne o bardzo niskim cieple hydratacji - VHL 2.6.3.Cementy supersiarczanowe 2.6.4.Cement biały 2.6.5.Cementy glinowe 2.6.6.Cementy bezskurczowe i ekspansywne 2.6.7.Cementy wiertnicze 2.6.8.Cementy wapniowo-siarczanowo-glinianowe (cementy CSA) 2.6.9.Cement romański 2.6.10. Inne cementy specjalne 2.7.Geopolimery, spoiwa żużlowo-alkaliczne 2.7.1.Surowce do wytwarzania spoiw aktywowanych alkaliami 2.7.2.Aktywacja alkaliczna 2.7.2.1 Aktywacja alkaliczna granulowanych żużli wielkopiecowych 2.7.2.2. Aktywacja alkaliczna krzemionkowych popiołów lotnych i metakaolinu 2.7.3.Mikrostruktura zaczynów spoiw aktywowanych alkaliami 2.7.4.Cechy użytkowe spoiw aktywowanych alkaliami 2.7.5.Możliwości wykorzystania spoiw aktywowanych alkaliami 2.8.Wymagania stawiane cementom powszechnego użytku 2.9.Metody badań cementów powszechnego użytku 2.9.1. Badania wykonywane na cementach 2.9.1.1.Analiza chemiczna cementu (PN-EN 196-2:2013-11) 2.9.1.2.Fluorescencyjna analiza rentgenowska 2.9.1.3.Chrom(VI) rozpuszczalny w wodzie 2.9.1.4.Wolne wapno 2.9.1.5.Pucolanowość cementów pucolanowych 2.9.1.6.Gęstość i gęstość nasypowa cementów 2.9.1.7.Skład ziarnowy cementów 2.9.1.8.Skład fazowy cementu 2.9.1.9.Oznaczanie zawartości granulowanego żużla wielkopiecowego w cemencie 2.9.1.10.Oznaczanie zawartości fazy szklistej w granulowanym żużlu wielkopiecowym metodą mikroskopową 2.9.1.11.Obliczanie składu fazowego cementu portlandzkiego CEM I w oparciu o wyniki analizy chemicznej 2.9.2.Badania wykonywane na zaczynach cementowych 2.9.2.1.Właściwa ilość wody zarobowej 2.9.2.2.Czas wiązania170 2.9.2.3.Stałość objętości 2.9.2.4.Mikrostruktura 2.9.2.5.Porowatość 2.9.2.6.Ciepło hydratacji 2.9.3.Badania wykonywane na zaprawach cementowych 2.9.3.1.Wytrzymałość 2.9.3.2.Zmiany objętości zapraw cementowych 2.10.Badania cementów specjalnych 2.10.1.Ciepło hydratacji cementów LH i VLH Metoda rozpuszczania Metoda semiadiabatyczna Metoda izotermiczna 2.10.2.Oznaczanie odporności cementów na agresję siarczanową 2.11.Oznaczanie promieniotwórczości naturalnej materiałów budowlanych Radosław Mróz ROLA KRUSZYW W KSZTAŁTOWANIU WŁAŚCIWOŚCI BETONU 3.1.Uziarnienie kruszyw 3.2.Kształt i powierzchnia ziaren kruszywa 3.3.Wodożądność kruszyw 3.4.Porowatość i nasiąkliwość kruszyw 3.5.Zanieczyszczenia kruszyw i ziarna słabe 3.5.1.Zanieczyszczenia organiczne 3.5.2.Straty prażenia 3.5.3.Pyły mineralne 3.5.4.Zanieczyszczenia chemiczne i obecność muszli Zawartość chlorków Zawartość siarczanów 3.5.5.Ziarna nietrwałe 3.5.5.1. Składniki wpływające na jakość powierzchni betonu - badania Obecność reaktywnego siarczku żelaza Zanieczyszczenia lekkie 3.6.Skład mineralny kruszyw 3.7.Właściwości mechaniczne kruszyw 3.7.1.Odporność na rozdrabnianie 3.7.2.Odporność na ścieranie 3.7.3.Polerowalność kruszyw, odporność na ścieranie powierzchniowe i abrazyjne 3.8.Wpływ kruszyw na trwałość betonu 3.8.1.Mrozoodporność kruszyw 3.8.2.Reaktywność alkaliczna kruszyw 3.8.3.Właściwości cieplne kruszyw - stałość objętości (skurcz przy wysychaniu) 3.9.Kontrola produkcji kruszyw - zakres i częstotliwość badań właściwości podstawowych kruszyw 3.10.Kruszywa z recyklingu Stałość objętości - skurcz przy wysychaniu Siarczany rozpuszczalne w wodzie w kruszywach z recyklingu Materiały rozpuszczalne w wodzie mające wpływ na czas wiązania zaczynu cementowego Chlorki w kruszywach z recyklingu Reaktywność alkaliczno-krzemionkowa w kruszywach z recyklingu Marek Gawlicki DODATKI DO BETONU 4.1.Dodatki do betonu stanowiące przedmiot normy PN-EN 206+Al:2016-12 4.1.1.Dodatki typu I 4.1.2.Dodatki typu II 4.1.2.1Popiół lotny 4.1.2.2Pyl krzemionkowy 4.1.2.3. Mielony granulowany żużel wielkopiecowy 4.1.3 Zasady wykorzystania dodatków typu II 4.1.3.1.Koncepcja współczynnika k 4.1.3.2.Koncepcja równoważnych właściwości użytkowych betonu (ECPC) 4.1.3.3.Koncepcja kombinacji równoważnych właściwości użytkowych (EPCC) 4.2.Inne dodatki do betonów 4.2.1.Metakaolin 4.2.2.Nanokrzemionka 4.3. Uboczne produkty spalania - możliwości wykorzystania w produkcji betonu, wyzwania i zagrożenia Łukasz Kotwica DOMIESZKI DO ZAPRAW I BETONÓW 5.1.Definicja domieszek do betonu 5.2.Domieszki modyfikujące reologię mieszanki betonowej 5.3.1.Plastyfikatory (LS) 5.3.2.Superplastyfikatory 5.3.2.1.Superplastyfikatory I generacji (SNF, SMF, MLS) 5.3.2.2.Superplastyfikatory II generacji (PC, CLA, CLAP) 5.3.3.Porównanie działania poszczególnych grup domieszek dyspergujących 5.3.4.Zagadnienie kompatybilności w układzie cement - domieszka 5.4.Domieszki napowietrzające 5.5.Domieszki wpływające na szybkość wiązania i twardnienia 5.5.1.Domieszki przyspieszające wiązanie i/lub twardnienie 5.5.2.Domieszki opóźniające wiązanie 5.6.Domieszki zwiększające lepkość i retentory wody 5.6.1. Charakterystyka chemiczna domieszki zwiększającej lepkość i będącej retentorem wody na przykładzie eterów celulozy stosowanych w technologiach suchych zapraw 5.6.1.1.Technologia produkcji i budowa cząsteczki 5.6.1.2.Właściwości eterów celulozy stosowanych w technologiach suchych zapraw 5.6.2.Dobór odpowiedniej domieszki do określonego zastosowania 5.6.3.Zastosowanie domieszek modyfikujących lepkość w technologii betonu 5.7.Polimerowe proszki redyspergowalne 5.7.1.Idea modyfikacji materiałów cementowych polimerowymi proszkami redyspergowalnymi 5.7.2.Produkcja polimerowych proszków redyspergowalnych 5.7.3.Właściwości redyspergowalnych proszków polimerowych 5.7.4.Mechanizm działania redyspergowalnych proszków polimerowych i powstawanie kompozytów cementowo -polimerowych 5.7.5.Wpływ proszków redyspergowalnych na właściwości tworzyw cementowych 5.8.Domieszki przeciwskurczowe 5.9.Inhibitory korozji stali 5.10.Metody badania domieszek Artur Łagosz PROJEKTOWANIE BETONÓW ZWYKŁYCH 6.1.Istota projektowania składu betonów zwykłych 6.2.1.Analiza informacji dotycząca przedmiotu projektowania i wynikające z niej kryteria składu mieszanki betonowej 6.2.2.Dobór składników mieszanki betonowej 6.2.2.1.Dobór cementu 6.2.2.2.Wymagania dotyczące kruszywa stosowanego do produkcji betonów zwykłych 6.3.Metody projektowania betonów 6.3.1.Metoda trzech równań 6.3.1.1.Równanie konsystencji 6.3.1.2.Równanie szczelności 6.3.1.3.Równanie wytrzymałości (Bolomeya) 6.3.1.4.Rozwiązanie równania Bolomeya 6.3.2.Metoda doświadczalna 6.4.Sprawdzenie wyników projektowania - wprowadzenie odpowiednich korekt i weryfikacja uzyskanych rezultatów 6.4.1.Sprawdzenie zgodności wyników obliczeń z wytycznymi norm 6.4.2.Korekty 6.4.2.1.Korekta zawartości cementu 6.4.2.2.Korekta współczynnika w/c 6.4.2.3.Korekta zawartości zaprawy i ziaren < 0,125 mm 6.4.3.Doświadczalna weryfikacja składu betonu 6.5.Przykład projektowania betonu metodą trzech równań 6.5.1. Projektowanie mieszanki betonowej, w której nie przewidziano użycia domieszek poprawiających reologię (bez plastyfikatorów i superplasty fika torów) ZADANIE PROJEKTOWE 6.5.1.1.Przyjęcie podstawowych założeń do projektowania 6.5.1.2.Jakościowy dobór składników 6.5.1.3.Przyjęcie wielkości w równaniu Bolomeya i obliczenie stosunku c/w 6.5.1.4.Przyjęcie pozostałych wielkości i obliczenie zawartości składników w mieszance betonowej 6.5.1.5.Obliczenie zawartości kruszywa żwirowego oraz piasku, wchodzących w skład mieszanki kruszywa 6.5.1.6.Sprawdzenie zawartości cementu 6.5.1.7.Sprawdzenie współczynnika w/c 6.5.1.8.Sprawdzenie zawartości zaprawy 6.5.1.9.Sprawdzenie zawartości ziaren < 0,125 mm 6.5.1.10. Uwzględnienie wilgotności kruszywa 6.5.2.Projektowanie mieszanki betonowej, w której przewidziano użycie domieszki w postaci plastyfikatora i uwzględniono rzeczywistą wytrzymałość cementu 6.5.2.1.Przyjęcie podstawowych założeń do projektowania 6.5.2.2.Jakościowy dobór składników 6.5.2.3.Przyjęcie współczynników w równaniu Bolomeya i obliczenie stosunku c/w 6.5.2.4.Przyjęcie pozostałych wielkości i obliczenie ilości składników mieszanki betonowej383 6.5.2.5.Obliczenie zawartości kruszywa żwirowego oraz piasku, wchodzących w skład mieszanki kruszywa 6.5.2.6.Sprawdzenie zawartości cementu 6.5.2.7.Sprawdzenie współczynnika w/c 6.5.2.8.Sprawdzenie zawartości zaprawy 6.5.2.9.Sprawdzenie zawartości ziaren < 0,125 mm 6.5.3.Omówienie wyników projektowania (rozdziały 6.5.1 i 6.5.2) 6.6. Ogólne zasady wprowadzania dodatków do składu betonów zwykłych.386 6.6.1. Przykład projektowania betonu z uwzględnieniem dodatku typu II oraz empirycznej zależności wytrzymałości od c/w 6.6.1.1.Przyjęcie podstawowych założeń do projektowania 6.6.1.2.Jakościowy dobór składników 6.6.1.3.Obliczenie wielkości c/w 6.6.1.4.Przyjęcie pozostałych wielkości! obliczenie ilości składników mieszanki betonowej393 6.6.1.5.Obliczenie ilości kruszywa żwirowego oraz piasku, wchodzących w skład mieszanki kruszywa 6.6.1.6.Sprawdzenie zawartości cementu 6.6.1.7.Sprawdzenie zawartości zaprawy 6.6.1.8.Sprawdzenie zawartości frakcji ziarnowej poniżej 0,125 mm 6.6.1.9.Korekta składu betonu w związku z wprowadzeniem popiołu lotnego zgodnie z zasadami przewidzianymi w PN-B-06265 opartej na PN-EN 206+Al:2016-12 Zdzisław B. Kohutek, Radosław Mróz MIESZANKA BETONOWA 7.1.Ogólne zasady mieszania składników betonu 7.2.Woda zarobowa, w tym woda z recyklingu 7.2.1. Woda z recyklingu 7.3.Technika przemysłowego wytwarzania mieszanki betonowej 7.3.1.Mieszalniki składników 7.3.2.Zasobniki kruszywa 7.3.3.Silosy cementu i dodatków mineralnych 7.3.4.Systemy odmiarowe 7.3.5.Monitoring wilgotności kruszywa 7.3.6.Komputerowe oprzyrządowanie węzła 7.3.7.Stacja recyklingu 7.3.8.Blok podgrzewania komponentów 7.3.9.Węzeł betoniarski 7.4.Badanie właściwości mieszanki betonowej 7.4.1. Ocena konsystencji 7.4.1.1.Metoda opadu stożka 7.4.1.2.Metoda Vebe 7.4.1.3.Metoda pomiaru rozpływu mieszanki betonowej badana z użyciem stolika rozpływowego 7.4.1.4. Metoda oznaczania stopnia zagęszczalności 7.4.2.Określenie zawartości powietrza w mieszance betonowej 7.4.3.Gęstość mieszanki betonowej 7.5.Dowóz i pompowanie mieszanki betonowej 7.5.1.Transport daleki 7.5.2.Transport bliski 7.5.2.1 Pompowanie mieszanki betonowej 7.5.3. Uniwersalizacja 7.6.Zasady układania i zagęszczania mieszanki 7.6.1.Układanie mieszanki betonowej 7.6.2.Zagęszczanie mieszanki betonowej 7.6.2.1.Wibrowanie wgłębne 7.6.2.2.Wibrowanie powierzchniowe 7.6.2.3.Próżniowanie 7.6.2.4.Wałowanie 7.7.„Efekt ściany" Zdzisław B. Kohutek ZASADY ZACHOWANIA JAKOŚCI PRODUKCJI I DOSTAWY BETONU 8.1.Kontrola zgodności wytrzymałości na ściskanie i jej kryteria 8.2.1.Zasady pobierania próbek i realizacji badań 8.2.2.Metodyka i kryteria oceny 8.3.Kontrola zgodności wytrzymałości na rozciąganie przy rozłupywaniu i jej kryteria 8.4.Rodzina betonów (family of concrełe - ang., Betonfamilie - niem.) 8.4.1.Definicje i wytyczne dla kompletowania betonów w rodziny 8.4.2.Kreowanie rodziny betonów - metody transformacji 8.4.2.1.Metoda współczynnika wytrzymałości na ściskanie 8.4.2.2.Metoda różnicy wytrzymałości na ściskanie 8.4.2.3.Metoda współczynnika w/c 8.5.Kontrola zgodności właściwości betonu innych niż wytrzymałość 8.5.1.Kontrola zgodności konsystencji, właściwości betonu SCC, zawartości powietrza i jednorodności wymieszania włókien w mieszance betonowej 8.5.2.Kontrola zgodności w zakresie zawartości włókien, gęstości, maksymalnego współczynnika w/c i minimalnej zawartości cementu 8.6.Kontrola identyczności 8.6.1.Ogólne wytyczne odnośnie poboru i badania próbek 8.6.2.Ocena identyczności danej objętości betonu z populacją asortymentu - w nawiązaniu do bazy wyników badań wytrzymałości na ściskanie 8.6.2.1.Kryteria identyczności dla betonu podlegającego certyfikowanej kontroli produkcji503 8.6.2.2.Kryteria identyczności dla betonu wytwarzanego bez certyfikatu zakładowej kontroli produkcji 8.6.3. Ocena identyczności danej objętości betonu z populacją sortymentu, w nawiązaniu do bazy wyników badań właściwości poza wy trzymałościowych 8.7.Postępowanie na wypadek braku zgodności Zdzisław B. Kohutek, Artur Łagosz PIELĘGNACJA BETONU W POCZĄTKOWYM OKRESIE DOJRZEWANIA 9.1.Miody beton - ewolucja poglądów, zjawiska towarzyszące i ich mechanizm 9.2.Pielęgnacja młodego betonu 9.2.1.Pielęgnacja betonu w okresie letnim, późnej wiosny i wczesnej jesieni 9.2.1.1.Pielęgnacja mokra 9.2.1.2.Pielęgnacja powłokowa 9.2.2.Pielęgnacja betonu w okresie obniżonej temperatury 9.2.2.1. Sposoby zabezpieczania twardniejącego betonu w wykonanych elementach - w okresie obniżonych temperatur 9.2.3.Pielęgnacja betonu masywnego 9.2.4.Czynniki wpływające na czas trwania pielęgnacji betonu Waldemar Pichór WPŁYW TEMPERATURY NA WŁAŚCIWOŚCI BETONU 10.1. Wpływ podwyższonej temperatury na beton 10.1.1.Wpływ temperatury we wczesnym okresie twardnienia 10.1.2.Wpływ wysokiej temperatury i ognia na właściwości betonu stwardniałego Waldemar Pichór MIKROSTRUKTURA BETONU Waldemar Pichór STREFA KONTAKTOWA KRUSZYWO-ZACZYN W BETONIE Łukasz Kotwica, Artur Łagosz WŁAŚCIWOŚCI STWARDNIAŁEGO BETONU 13.1.Porowatość 13.1.1.Porowatość betonu 13.1.2.Metody badań 13.1.3.Czynniki wpływające na porowatość betonu 13.1.4.1.Współczynnik w/c 13.1.4.2.Wiek betonu - wpływ dojrzewania 13.1.4.3.Technologia produkcji - projektowanie, zagęszczanie, pielęgnacja 13.1.4.4.Rodzaj spoiwa a mikrostruktura - wpływ dodatków mineralnych na porowatość i mikrostrukturę zaczynów cementowych i betonów 13.1.5. Porowatość a właściwości betonu 13.1.5.1. Wytrzymałość 13.1.6. Elektrochemiczne aspekty porowatości 13.2.Wytrzymałość 13.2.1.Wytrzymałość betonu na ściskanie 13.2.2.Czynniki kształtujące cechy wytrzymałościowe betonów 13.2.3.Wytrzymałość betonu na rozciąganie 13.2.4.Sprężystość i pełzanie betonu 13.2.4.1.Wyznaczanie modułu sprężystości 13.2.4.2.Wyznaczanie pełzania betonu przy ściskaniu 13.3.Badanie cech wytrzymałościowych 13.3.1.Oznaczenie wytrzymałości betonu na ściskanie 13.3.2.Oznaczenie wytrzymałości betonu na rozciąganie przy rozłupywaniu 13.3.3.Oznaczenie wytrzymałości betonu na zginanie 13.3.4.Ocena wytrzymałości na ściskanie betonu w konstrukcji 13.3.4.1. Ocena wytrzymałości na ściskanie betonu w oparciu o próbki pobrane z konstrukcji 13.3.4.2. Ocena wytrzymałości betonu na ściskanie w oparciu o badania metodami pośrednimi Metoda sklerometryczna wykorzystująca młotek Schmidta Metoda ultradźwiękowa Metoda pull-out Metoda hybrydowa 13.3.4.3. Ocena charakterystycznej wytrzymałości na ściskanie betonu w konstrukcji w oparciu o badania metodami pośrednimi Przykłady oceny klasy wytrzymałości betonu na podstawie wyników badań liczby odbicia 13.4. Zmiany liniowe betonów i zapraw 13.4.1.Skurcz plastyczny i wysychania 13.4.2.Skurcz autogeniczny 13.4.3.Skurcz karbonatyzacyjny 13.4.3.Betony bezskurczowe i ekspansywne 13.4.4.Badania zmian liniowych 13.4.4.1.Oznaczanie skurczu betonu 13.4.4.2.Inne metody badań zmian liniowych betonów i zapraw Artur Łagosz, Radosław Mróz TRWAŁOŚĆ BETONU 14.1.Nasiąkliwość 14.1.1. Badanie nasiąkliwości 14.2.Mrozoodporność 14.2.1. Badanie mrozoodporności 14.3.Odporność na działanie środków odladzających 14.3.1.Badanie odporności betonu na zamrażanie i rozmrażanie w obecności środków odladzających 14.3.2.Badanie wielkości i rozkładu porów w stwardniałym betonie 14.4.Przepuszczalność betonu 14.4.1.Wodoprzepuszczalność/wodoszczelność betonu 14.4.1.1.Badanie przepuszczalności wody przez beton według PN-EN 12390-8:2011 14.4.1.2.Badanie przepuszczalności wody przez beton według PN-88/B-06250 14.4.1.3. Porównanie metod 14.4.2.Przepuszczalność gazów 14.4.2.1.Laboratoryjna metoda CEMBUREAU 14.4.2.2.Nieniszcząca metoda Torrenta 14.5. Odporność betonu na działanie środowisk agresywnych chemicznie 14.5.1.Korozja siarczanowa 14.5.2.Powstawanie opóźnionego i wtórnego ettringitu 14.5.3.Metody badań odporności chemicznej cementów na korozję siarczanową 14.5.4.Korozja chlorkowa betonów 14.5.5.Karbonatyzacja 14.5.6.Działanie wody miękkiej - korozja ługująca 14.5.7.Korozja kwasowa 14.5.8.Korozja magnezowa 14.5.9.Reakcje alkalia - kruszywo 14.6.Korozja stali w betonie 14.6.1. Mechanizmy i rodzaje korozji zbrojenia w betonie 14.6.1.1.Mechanizm korozji zbrojenia w betonie 14.6.1.2.Rodzaje korozji 14.6.1.3.Warunki uzyskania stanu ochrony zbrojenia 14.6.1.4.Pasywność 14.6.1.5.Wpływ chlorków i karbonatyzacji na korozję żelbetu 14.6.1.6.Mechanizm niszczenia konstrukcji żelbetowej 14.6.1.7.Metody zwiększania trwałości zbrojenia 14.6.2.Metody badań korozyjnych 14.6.2.1.Wyznaczanie galwanostatycznych krzywych polaryzacji anodowej 14.6.2.2.Pomiary prądów w ogniwie korozyjnym 14.6.2.3.Potencjostatyczne badania elektrochemiczne 14.6.2.4.Pomiary pH zaczynu spoiwowego 14.6.2.5.Badania grawimetryczne 14.6.2.6.Badanie odporności betonu na wnikanie chlorków w warunkach jednokierunkowej dyfuzji chlorków w stanie nieustalonym 14.6.2.7.Badanie odporności betonu na proces karbonatyzacji 14.7.Odporność betonu na ścieranie Łukasz Kotwica BETON WYSOKOWARTOŚCIOWY 15.1.Co to jest beton wysokowartościowy 15.2.Kształtowanie właściwości betonu wysokowartościowego ROZDZIAŁ 16 Łukasz Kotwica, Zdzisław B. Kohutek BETON SAMOZAGĘSZCZALNY 16.1.Co to jest beton samozagęszczalny 16.2.Istota samozagęszczalności 16.3. Składniki betonu SCC 16.3.1.Cement 16.3.2.Kruszywo 16.3.3.Domieszki chemiczne 16.3.3.1.Domieszki upłynniające 16.3.3.2.Domieszki regulujące lepkość 16.3.3.3.Domieszki napowietrzające 16.4.Właściwości mieszanki samozagęszczalnej 16.5.Właściwości stwardniałego betonu samozagęszczalnego 16.6.Wybrane zagadnienia z technologii betonu samozagęszczalnego 16.7.Badania mieszanki samozagęszczalnej (SCC), rekomendowane przez normę PN-EN 206+Al:2016-12 16.7.1.Metryczny rozpływ stożka (pomiar średnic) 16.7.2.Badania lepkości 16.7.3.1. Oznaczanie lepkości poprzez pomiar czasu t500 (metoda czasowego rozpływu stożka) 16.7.3.2. Oznaczanie lepkości poprzez pomiar czasu tv (metoda V-lejka) 16.7.4.Badania przepływalności 16.7.4.1.Oznaczanie wskaźnika przepływalności z użyciem L-pojemnika (L-box) 16.7.4.2.Oznaczanie wskaźnika przepływalności przy użyciu J-pierścienia 16.7.5.Odporność na segregację składników wskutek przecieku przez sito Waldemar Pichór BETON Z PROSZKAMI REAKTYWNYMI Waldemar Pichór BETONY Z DODATKIEM WŁÓKIEN 18.1.Podstawy mechaniki pękania kompozytów włóknistych 18.2.Efekt zmiany właściwości kompozytów cementowo-włóknistych w czasie 18.3.Metody badań fibrobetonów 18.3.1.Badanie mieszanki betonowej 18.3.2.Badanie właściwości stwardniałego betonu z włóknami 18.4.Betony z włóknami stalowymi 18.5.Beton z włóknami szklanymi 18.6.Beton z włóknami syntetycznymi 18.7.Beton z innymi rodzajami włókien BETON W ENERGETYCE JĄDROWEJ 19.1.Charakterystyka betonów osłonowych stosowanych w energetyce jądrowej 19.2.Składniki betonów ciężkich 19.2.1.Cement 19.2.2.Kruszywo i dodatki 19.3.Produkcja mieszanek przeznaczonych do wytwarzania betonów osłonowych 19.4.Wpływ promieniowania na właściwości betonów Waldemar Pichór BETONY LEKKIE 20.1.Betony lekkie kruszywowe 20.1.1.Projektowanie składu betonów lekkich kruszywowych 20.1.2.Beton z kruszywem keramzytowym 20.1.3.Beton z kruszywem spiekanym z popiołów lotnych 20.1.4.Beton z perlitem ekspandowanym 20.1.5.Beton z innymi wypełniaczami mineralnymi 20.1.6.Beton z wypełniaczem styropianowym 20.2.Badanie właściwości kruszyw lekkich 20.3.Badanie betonu lekkiego kruszywowego 20.4.Autoklawizowany beton komórkowy (ABK) 20.4.1. Metody badań autoklawizowanego betonu komórkowego 20.5. Pianobeton Marek Gawlicki BETON A ŚRODOWISKO NATURALNE 21.1.Wpływ betonu na środowisko naturalne 21.2.Rola cementu w kształtowaniu współzależności beton - środowisko naturalne 21.3.Perspektywy poprawy współzależności betony - środowisko naturalne 21.4.Cykl życia wyrobów betonowych Waldemar Pichór POTENCJALNE KIERUNKI ROZWOJU BETONU

1.Budowa atomu 1.1.Jądro atomowe 1.2.Elektronowa struktura atomu 1.2.1.Emisja światła 1.2.2.Model atomu Bohra 1.2.3.Mechanika kwantowa 1.2.4.Równanie falowe Schródingera 1.3.Energia jonizacji i powinowactwo elektronowe 2.Cząsteczki 2.1.Wiązania jonowe 2.2.Wiązania kowalencyjne (atomowe) 2.3.Wiązania wodorowe 2.4.Wiązania biegunowe (polarne) 2.5.Siły van der Waalsa 2.6.Elektroujemność 2.7.Energia wiązania 2.8.Rezonans 2.9.Hybrydyzacja orbitali 3.Ciecze 3.1.Właściwości cieczy 3.2.Ciśnienie pary nasyconej 3.3.Temperatura wrzenia 3.4.Napięcie powierzchniowe 3.5.Reologia 4.Ciała stałe 4.1.Prawo stałości kątów 4.2.Prawo wymiernych wskaźników 4.3.Sieć przestrzenna 4.3.1. Typy wiązań chemicznych występujących w sieci przestrzennej 4.3.2.Promienie atomowe i jonowe 4.3.3.Układ koordynacyjny 4.4.Przykłady sieci przestrzennych 4.4.1.Sieci przestrzenne metali 4.4.2.Sieci przestrzenne kryształów jonowych 4.5.Budowa przestrzennych sieci krzemianów 4.6.Energia sieci kryształów jonowych 5.Izomorfizm 6.Polimorfizm 7.Kryształy rzeczywiste 7.1.Defekty w skali atomowej 7.2.Defekty liniowe - dyslokacje 7.3.Defekty płaskie. Granice między ziarnowe 8.Powstawanie kryształów 8.1.Krystalizacja z fazy ciekłej lub gazowej 8.2.Krystalizacja z roztworów 8.3.Strącanie chemiczne 8.4.Teorie wzrostu kryształów 8.4.1.Teoria dyfuzyjna 8.4.2.Teoria kinetyczno-atomowa Kossela i Stransky'ego 8.4.3.Teoria dyslokacyjna 8.5.Woda w kryształach 9.Wprowadzenie do termodynamiki chemicznej 9.1. Sprawdzenie samorzutności termodynamicznej kilku reakcji 10.Reguła faz Gibbsa 11.Układy zawierające fazę gazową - diagram wody 12.Układy dwuskładnikowe skondensowane 12.1.Układy nietworzące roztworów stałych 12.1.1.Prosty układ eutektyczny 12.1.2.Układ ze związkiem topiącym się kongruentnie 12.1.3.Układ ze związkiem topiącym się niekongruentnie (układ merytektyczny) 12.2.Układy z roztworami stałymi 12.2.1.Układ dwuskładnikowy z nieograniczoną rozpuszczalnością składników w stanie stałym 12.2.2.Układy dwuskładnikowe z ograniczoną rozpuszczalnością składników w stanie stałym 13.Układy trójskładnikowe 13.1.Układ trójskładnikowy ze związkiem dwuskładnikowym topiącym się kongruentnie 13.2.Układ trójskładnikowy ze związkiem dwuskładnikowym topiącym się niekongruentnie 13.3.Przejście od równowagi niekongruentnej do kongruentnej 13.4.Układy ze związkami podwójnymi trwałymi w ograniczonym zakresie temperatur 13.5.Związki potrójne w układach trójskładnikowych 14.Roztwory ciał stałych w cieczach 14.1.Prężność pary nasyconej nad roztworem 14.2.Równowaga dwóch roztworów oddzielonych błoną półprzepuszczalną. Ciśnienie osmotyczne 14.3.Równowagi w roztworach elektrolitów 14.4.Solwatacja jonów 14.5.Kwasy i zasady według Bronsteda 14.6.Dysocjacja wody i pH 15.Elementy elektrochemii 15.1.Przewodnictwo elektryczne ciał stałych i roztworów 15.1.1.Przewodnictwo ciał stałych 15.1.2.Przewodnictwo elektryczne roztworów elektrolitów 15.1.3.Przewodnictwo stopionych soli 15.2.Elektroliza i ogniwa galwaniczne 15.3.Korozja zbrojenia w betonie15.3.1. Wpływ chlorków na proces korozji 16.Koloidy 17.Szkło 17.1.Zakrzepnięcie cieczy przechłodzonej 17.2.Przykłady substancji szklistych 17.3.Wpływ szybkości chłodzenia na powstawanie szkła 17.4.Definicja szkła 18.Budowlane materiały wiążące 18.1.Podział budowlanych materiałów wiążących 18.2.Cement portlandzki 18.2.1.Moduł nasycenia 18.2.2.Układy równowagowe ważne w chemii cementu 18.2.3.Proces klinkieryzacji 18.2.4.Polimorfizm i izomorfizm w chemii cementu 18.2.5.Substancja wypełniająca 18.2.6.Reakcja cementu z wodą 18.2.7.Czynniki określające wytrzymałość zaczynów i zapraw 18.3.Dodatki hydrauliczne i pucolanowe 18.3.1.Dodatki hydrauliczne 18.3.2.Dodatki pucolanowe 18.4.Właściwości cementu 18.5.Spoiwa gipsowe 18.5.1.Proces hydratacji 18.5.2.Rodzaje spoiw gipsowych 18.6.Spoiwa wapienne 19.Beton 19.1.Skurcz betonu 19.2.Korozja betonu 19.2.1.Wody miękkie 19.2.2.Karbonatyzacja zaczynu 19.2.3.Korozja siarczanowa 19.2.4.Korozja chlorkowa 19.2.5.Reakcje kruszyw z wodorotlenkami sodu i potasu 19.3.Domieszki do betonu 19.3.1.Opóźniacze wiązania i twardnienia 19.3.2.Przyspieszacze wiązania i twardnienia 19.3.3.Domieszki napowietrzające 19.3.4.Domieszki wpływające na właściwości reologiczne zaczynu i betonu 20.Wyroby ścienne 20.1.Betony komórkowe i cegła wapienno-piaskowa 20.2.Spiekanie 20.3.Ceramika czerwona 20.3.1.Zawiesina gliny w wodzie 20.3.2.Przemiany składników ilastych w procesie prażenia 20.3.3.Składniki szkodliwe w glinach 21.Tworzywa sztuczne

SUROWCE STOSOWANE DO PRODUKCJI KLINKIERU Surowce węglanowe Margle Surowce ilaste Kryteria oceny surowców Skład chemiczny surowców Składniki szkodliwe Właściwości fizyczne i technologiczne surowców Surowce eksploatowane przez przemysł cementowy w Polsce EKSPLOATACJA SUROWCÓW Zasady homogenizacji mąki surowcowej Homogenizacja szlamu Płynność szlamuOBLICZANIE ZESTAWÓW SUROWCÓW Określanie składu klinkieru Obliczanie stosunków składników zestawu C, S i A w klinkierze Obliczanie zestawu trójskładnikowego z zadanego składu fazowego klinkieru Obliczanie zestawu trójskładnikowego na podstawie założonej zawartości C3S i C2S w klinkierze metodą Craddocka Przykłady obliczania zestawów Przykład obliczenia zestawu dwuskładnikowego z uwzględnieniem absorpcji popiołu Przykład obliczenia zestawu trójskładnikowego z uwzględnieniem absorpcji popiołu Obliczenie zestawu trójskładnikowego z uwzględnieniem absorpcji popiołu na podstawie założonej zawartości C3S i C3A metodą Craddocka [3.10] Obliczenie zestawu trójskładnikowego z uwzględnieniem absorpcji popiołu na podstawie założonej zawartości C3S, C2S i sumy C3A+CF69 ZARYS CHEMII CEMENTU Proces klinkieryzacji surowców Układ Ca0-Si02-Al203 Układ Ca0-Al203-Fe203 Odstępstwa od stanu równowagi w procesie klinkieryzacji Przebieg reakcji powstawania klinkieru Skład fazowy klinkieru Faza alitu Faza belitu Substancja wypełniającaZnaczenie składników akcesorycznych w chemii klinkieru Obliczanie fazowego składu klinkieru Właściwości klinkieru Hydratacja cementu Reakqe ortokrzemianów wapniowych z wodą Hydratacja C3A Hydratacja fazy ferrytowej Hydratacja cementu Czynniki określające wytrzymałość zaczynu Właściwa ilość gipsu Fałszywe wiązanie Odporność na roztwory agresywne Reakcje zaczynu z kruszywem Cementy specjalne Cement biały Cementy bezskurczowe i ekspansywne Cement wiertniczy Cementy wysokich klas Cement murarski Cement glinowy Dodatki hydrauliczne i pucolanowe Dodatki hydrauliczne Dodatki pucolanowe KRUSZENIE SUROWCÓW Teorie procesu rozdrabniania Zagadnienia związane z kruszeniem surowców Kruszarki szczękowe Kruszarki walcowe Kruszarki młotkowe Kruszarki udarowe Ciśnieniowe kruszarki walcowe MŁYNY DO PRZEMIAŁU NA SUCHO Młyny do surowca Młyny Aerofall Młyny misowo-rolkowe Młyny rurowo-kulowe Młyny do cementu Dobór mielników Uziarnienie nadawy i produktu Długość komór Przewietrzanie młyna Pancerna wykładzina młyna Mielność materiałów Ciśnieniowe kruszarki walcowe Ocena pracy młyna Bilans cieplny młyna Ocena uziarnienia cementu Separatory przepływowe Separatory cyrkulacyjne Zmniejszenie hałasu w dziale młynów MŁYNY DO PRZEMIAŁU NA MOKRO MŁYNY DO WĘGLA Zagadnienie wybuchowości mieszanin pyłu węglowego z powietrzem Młyny kulowe susząco-mielące Młyny misowo-kulowe PIECE OBROTOWE Rodzaje pieców obrotowych Piece pracujące metodą mokrą Piece pracujące metodą suchą Rodzaje dekarbonizatorów Procesy zachodzące w piecu obrotowym Obciążenie cieplne pieca Czynniki wpływające na wydajność pieców obrotowych Wartość opałowa paliwa Temperatura powietrza do spalania Jednostkowe zużycie ciepła Skład chemiczny i reaktywność surowca Optymalna wydajność pieców obrotowych Wewnętrzne wymienniki ciepła Krzyżaki Strefy łańcuchowe Bilans materiałowy i cieplny pieca Sporządzenie bilansu materiałowego Sporządzenie bilansu cieplnego Obliczanie bilansu materiałowego i cieplnego bez znajomości zużycia paliwa Opalanie pieców obrotowych Paliwa stosowane w piecach obrotowych Reakcje spalania Spalanie pyłu węglowego Spalanie mazutu Długość i kształt płomienia Paliwa alternatywne Konstrukcje palników Usytuowanie palnika w piecu Chłodniki klinkieru Wyłożenie ogniotrwałe rusztowych chłodników klinkieru Wymurówka ogniotrwała w piecu obrotowym Wyłożenie ogniotrwałe stosowane obecnie w wymiennikach cyklonowych Wyłożenia ogniotrwałe w piecach z cyklonowymi wymiennikami ciepła Najważniejsze właściwości materiałów ogniotrwałych Właściwości magnezjowo-spinelowych materiałów ogniotrwałych Prace murarskie Dobre doświadczenia praktyczne i błędy przy murowaniu Rozpalanie i zatrzymywanie pieca Czynniki decydujące o trwałości wymurówki Izolacja palnika piecowego Ustawianie pieca na rolkach Wybuchy w piecu Obiegi sodu i potasu oraz chloru w piecu obrotowym Pierścienie w piecach Unoszenie pyłów z pieców obrotowych SUSZARNIE Proces suszenia Ruch gazów w stosunku do materiału Zasady wymiany ciepła Konstrukcja Suszarnie bębnowe Suszarnia podrzutowa Hazemag Suszarnie fluidalne Suszarnie rozpyłowe Bilans cieplny suszarni Wzory na wydajność suszarni Pozycje bilansu cieplnego TRANSPORT WEWNĄTRZZAKŁADOWY Transport mechaniczny Przenośniki ślimakowe (śrubowe) Przenośniki taśmowe Przenośniki członowo-płytowe Przenośniki kubełkowe Przenośniki zgrzebłowe Pompy do szlamu Transport pneumatyczny Rynny pneumatyczne Podnośniki pneumatyczne Pompy zbiornikowe Pompy śrubowo-pneumatyczne MAGAZYNOWANIE I WYSYŁKA CEMENTU Silosy do cementu Pakowanie cementu do worków Załadunek cementu luzem ODPYLANIE Stężenie pyłów w powietrzu (przepisy prawne) Powstawanie pyłu Pyły i ich właściwości Urządzenia odpylające Komory osadcze Cyklony Odpylacze tkaninowe Filtry ze złożem ziarnistym Elektrofiltry Odpylacze mokre Uwagi o stosowaniu i pracy urządzeń odpylających ZASADY POMIARÓW TECHNOLOGICZNYCH Znaczenie pomiarów technologicznych Pomiary temperatury Termometry cieczowe Termometry oporowe Termoelementy Pirometry Pomiary przepływu gazów Obliczanie oporów przepływu Regulacja pracy wentylatorów Łączenie dwóch wentylatorów Analiza mieszaniny surowcowej metodą fluorescencji rentgenowskiej Podstawy fizyczne fluorescencji rentgenowskiej Metoda dyfrakcyjna Metoda radiometryczna KIERUNKIROZWOJU PRZEMYSŁU CEMENTOWEGO Postęp w technice wytwarzania cementu Cementownia nowoczesna Automatyzacja Kierunki modernizacji fabryk TABLICE DANYCH FIZYKOCHEMICZNYCH ORAZ PRZEMYSŁOWE WSKAŹNIKI TECHNICZNE